Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016

Στον κήπο των παιδιών


«Πρέπει να αφήσουμε το στίγμα μας με μια μεγάλη μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, που θα αντιμετωπίσει τις παθογένειες, αλλά και τις δυσλειτουργίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. […] Από το ωρολόγιο πρόγραμμα και τα κενά στα σχολεία μέχρι το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων και τη σύνδεση του σχολείου με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, έχουμε ένα ευρύ πεδίο δυνατοτήτων αλλά και προκλήσεων μπροστά μας». Αυτά ήταν τα λόγια του Αλέξη Τσίπρα στην πρώτη συνεδρίαση του νέου υπουργικού συμβουλίου. Βέβαια, θα επεσήμανε κανείς ότι προς το παρόν ο χώρος της Παιδείας δεν έχει νιώσει την μεταρρυθμιστική πνοή της Αριστεράς να φυσάει από πάνω της. Η ανάγκη διευθέτησης των εντελώς άμεσων ανοιχτών ζητημάτων των σχολείων δεν έχει αφήσει χώρο για να προχωρήσουν ευρύτεροι σχεδιασμοίκαι στα πανεπιστήμια η εφαρμογή του αψήφιστου νόμου Μπαλτά έρχεται σταδιακά, προς ώρας μόνο με την μείωση των αρμοδιοτήτων των Συμβουλίων Διοίκησης, μέχρι, όπως φαίνεται, την υποχρεωτική αξιολόγησή τους πριν από την οριστική τους παύση.

Και κάπως έτσι, πρόλαβαν την κυβέρνηση οι πρώτες κινητοποιήσεις, μαθητών και φοιτητών. Πολλά από τα αιτήματα αφορούσαν τα γνωστά και δεδομένα, δηλαδή τις ελλιπείς υλικοτεχνικές υποδομές και την στελέχωση σε ανθρώπινο δυναμικό. Πράγματα για τα οποία όταν συζητάει κανείς – όσο και αν επιβάλλεται να μην αφήνουμε το μυαλό μας να εγκλωβίζεται στην στενή δημοσιονομική ρεαλπολιτίκ των Μνημονίων – είναι υποχρεωμένος να διέλθει από το δεδομένο της οικονομικής στενότητας και της επιτήρησης από τους «εταίρους». Ήτοι, από την αντικειμενική δυσκολία να καλυφθούν όλες οι ανάγκες αυτή τη στιγμή – όσο κι αν η κυβέρνηση κάνει υπερβάσεις, όπως για παράδειγμα των διορισμό μεγαλύτερου αριθμού αναπληρωτών εκπαιδευτικών φέτος από πέρσι – μέχρι να ομαλοποιηθεί κάπως η γενική κατάσταση και να μπορέσουν να αντληθούν πόροι από αλλού για να υποστηρίζουν τις ανάγκες της παιδείας, που μαζί με την υγεία δεν μπορεί παρά να είναι στην πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, τόσο λόγω της σημασίας τους καθαυτής, όσο και του μεγάλου κόστους που συνεπάγονται για τις οικογένειες, όταν δεν καλύπτονται επαρκώς από το δημόσιο.

Μόλις όμως ο λόγος των κινητοποιούμενων κυλήσει λίγο πέρα από αυτά, αναδεικνύεται ένας πλούτος. Ειδικά στις δηλώσεις των μαθητών, ως έναυσμα για την κινητοποίησή τους δεσπόζει η ανάγκη τους για ένα εντελώς νέο σχολείο. Έρχονται στην επιφάνεια, χωρίς να τις αναζητήσουμε, σπαρταρώντας, οι πολλές αλήθειες των παιδιών. Και μιλάνε για ένα σχολείο που δεν τα καταλαβαίνει, που δεν τα κάνει να το απολαμβάνουν, που δεν τα κάνει να αγαπάνε τη γνώση, που δεν το νιώθουν χρήσιμο, που δεν τα καλλιεργεί. Τα λόγια τους είναι ένας πολύχρωμος κήπος, γεμάτος από τους καρπούς των εμπειριών τους, σχηματισμένους σε άγουρη πείρα, έτοιμη όμως να καρπίσει κι άλλο και να μας δώσει μια γεύση από το μέλλον που τα παιδιά θα ήθελαν να ανθίζει μέσα σε αυτόν τον κήπο. Τον κήπο που πρέπει να επισκεφτούμε. Και πρώτος από όλους, ο ίδιος ο υπουργός. Και εκεί που πιο πολύ βγαίνουν νέες φύτρες είναι στις καταλήψεις. Μια έρευνα που είχε γίνει σε Λύκεια της χώρας από το Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου τις μέρες των μαθητικών κινητοποιήσεων του 2006 είχε δείξει πως ο βασικός λόγος πίσω από τις καταλήψεις δεν ήταν τόσο τα πολιτικά επίδικα του χώρου της Παιδείας, αλλά η ανάγκη των μαθητών να διαχειριστούν οι ίδιοι και οι ίδιες το σχολείο τους, τον χώρο που περνάνε τόσο μεγάλο μέρος της ζωής τους και επί του οποίου δεν έχουν τον παραμικρό λόγο. Ο υπουργός, λοιπόν, να επισκεφτεί έναν τέτοιο μπαχτσέ, μια κατάληψη, ένα οργισμένο σχολείο. Και αν τον βρει χορταριασμένο και λίγο αφιλόξενονα μην τα φοβηθεί. Να βάλει το χέρι του στο χώμα και μαζί με τα παιδιά να ξηλώσει τις αγριάδες. Γιατί τα χόρτα και οι τσουκνίδες πολλές φορές όταν κατακλύζουν τον τόπο, είναι απλώς μια αντίστροφη ένδειξη του πόσο εύφορο, πόσο ζωντανό είναι το έδαφος που πάνω του φυτρώνουν. Μόνο που για να αποκαλυφθεί αυτό το έδαφος θέλει να σκύψουν από πάνω του κάποια χέρια.

Να δείξει λοιπόν ο υπουργός πως δεν ήταν μια πολιτική ντρίμπλα η δήλωσή του, ότι τα αιτήματα των μαθητών είναι εναρμονισμένα με τις στοχεύσεις της κυβέρνησης. Και να δείξει η κυβέρνηση πως σε αντίθεση με όλες τις άλλες ως τώρα, για αυτήν οι αγώνες δεν είναι πρόβλημα προς επίλυση, αλλά μέσο βοήθειας. Πως πιστεύει ότι χρειάζεται μια συνολικά νέα ματιά, που θα βάζει μπροστά τις πλούσιες ανάγκες των παιδιών για ένα σχολείο που δεν θα τα ετοιμάζει για να ακολουθήσουν πειθήνια τις κοινωνικές επιταγές και νόρμες, αλλά για να φτιάξουν αυτά νέους κανόνες. Και την αλλαγή αυτή να την συζητήσει με τους μαθητές, στα σχολεία. Να τους ακούσει. Γιατί η μεγαλύτερη συμβολή αυτής της κυβέρνησης ίσως να είναι αυτή, να ξετυλίξει τα σπάργανα μιας μεγάλης αλλαγής στο χώρο της εκπαίδευσης, στο περιεχόμενο και τις μεθόδους του σχολείου για να μπορέσει να αλλάξει αποτελεσματικά και τη λειτουργία των άλλων βαθμίδων. Με τα παιδιά, με τους νέους ανθρώπους. Για όσα έλειψαν από εμάς στο σχολείο και τα ψάχνουμε ακόμη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου