γάτος μαύρος: Η μόνη αντιπολίτευση (να) είμαστε εμείς

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=501626

Έχεις ένα δωμάτιο κλειστό για πεντέμισι χρόνια. Και ξαφνικά, ανοίγει ένα παράθυρο. Αυτονόητα, υποδέχεσαι μάλλον ευχάριστα τον φρέσκο αέρα. Διότι, ακόμη και στην περίπτωση που είναι γεμάτος δηλητηριώδεις ρύπους, σε σχέση με αυτόν του κλειστού δωματίου είναι καταρχάς φρέσκος.

Κάπως έτσι φαίνεται να προσλαμβάνει σημαντικό μέρος της ελληνικής κοινωνίας την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Πρόσφατη είναι σχετική δημοσκόπηση της Καθημερινής όπου αποτυπώνεται μια αποδοχή της νέας κυβέρνησης σε ποσοστό 85%. Η αίσθηση συνολικής απαξίωσης που είχε αναδυθεί την τελευταία περίοδο λειτουργεί παραμορφωτικά και γιγαντώνει τις θετικές πτυχές πολλών από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης.

Αυτό το κλίμα ευφορίας δεν είναι εχθρός μας, όπως πολλοί νιώθουν. Βραχυπρόθεσμα βοηθάει βέβαια τον Παπανδρέου να κερδίσει τις εντυπώσεις, μακροπρόθεσμα όμως, και αφού μαζί με την αποδοχή γιγαντώνονται και οι προσδοκίες, αυτό το κλίμα ευφορίας μπορεί να γίνει, αντιστρόφως, αρνητικό. Πώς λοιπόν αυτή η αντιστροφή θα προκαλέσει διάθεση σύγκρουσης και όχι απλώς απογοήτευση; Μήπως εδώ ανοίγει ένα ζήτημα για τον αντιπολιτευτικό ρόλο της Αριστεράς στη νέα συγκυρία;

Οι πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις ανέδειξαν μια από τις βασικές παραμέτρους που καθορίζει (μαζί με άλλες, όπως οι προηγούμενες κινηματικές διεργασίες, οι προσδοκίες του εκλογικού σώματος κλπ.) τις σχετικές επιδόσεις του χώρου μας. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει προεκλογικά σαφείς αιχμές και δεν καταφέρνει να ορίσει την ατζέντα (ευρωεκλογές) τα αποτελέσματα τείνουν να είναι αρνητικά. Αντιθέτως, όταν επιλέγει να επικεντρώσει τη δράση και τις αναλύσεις του σε συγκεκριμένα ζητήματα και με σαφείς προτάσεις (βουλευτικές εκλογές, επισφαλής εργασία), τότε ορίζει την ατζέντα και πετυχαίνει αποτελέσματα που εκπλήσσουν. Αυτό παραμένει το μεγάλο ζητούμενο και όλο τον υπόλοιπο καιρό: να ορίζουμε την ατζέντα, να χρησιμοποιούμε τη συγκυρία για να προβάλουμε τη δική μας αντίληψη.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Καταρχάς, είναι σαφές πως μια κριτική απόλυτη και ισοπεδωτική τύπου ΚΚΕ --ακόμη κι αν το ΠΑΣΟΚ την αξίζει-- θα εκληφθεί όχι ως ριζοσπαστισμός αλλά ως μιζέρια και άρνηση. Τι κάνουμε λοιπόν; Η στρατηγική δεν αλλάζει: προσπαθούμε να πετύχουμε τον καλύτερο συνδυασμό κινηματικής εγρήγορσης και προγραμματικής ετοιμότητας. Η φόρμα όμως με την οποία θα το κάνουμε πρέπει να εξειδικευτεί. Χονδρικά, υπάρχουν τρεις άξονες.

Πρώτον, υπάρχουν τα ζητήματα στα οποία διαφωνούμε απόλυτα με το ΠΑΣΟΚ, κυρίως αυτά της οικονομίας και των εργασιακών σχέσεων. Εδώ, δεν έχουμε παρά να συμβάλλουμε στην οργάνωση των σχετικών κοινωνικών αντιστάσεων, να συμμετέχουμε στις κινηματικές διεργασίες και να τις επηρεάζουμε προς αριστερή κατεύθυνση, να αντιπροσωπεύουμε τα κινήματα και τους φορείς τους στο πολιτικό-κοινοβουλευτικό επίπεδο. Επίσης, να ζητάμε από το ΠΑΣΟΚ να τηρήσει τα υπεσχημένα όπου αυτό έχει νόημα (όπως στο λιμάνι του Πειραιάή το 1 δις για την Παιδεία) και να συγκρουόμαστε σφοδρά προβάλλοντας στους εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς τις προτάσεις μας. Πράγματα, δηλαδή, που έχουμε δείξει πως ξέρουμε να τα κάνουμε καλά.

Δεύτερον, υπάρχουν κινήσεις του ΠΑΣΟΚ ορθές επί της αρχής (και έτσι τις εκλαμβάνει όλος ο κόσμος), οι οποίες απηχούν και δικές μας θέσεις. Αυτές θα πρέπει να τις αποδεχόμαστε ως καταρχήν θετικές αλλά μετά να πλειοδοτούμε, προβάλλοντας με ένταση τη δική μας αντίληψη για τα ζητήματα. Για παράδειγμα, να επιδοκιμάσουμε τη δημιουργία υπουργείου Περιβάλλοντος (δική μας πρόταση ήταν!) αλλά να προτείνουμε συγκεκριμένες πολιτικές, χωρίς τις οποίες --και αυτό να το πούμε εμφατικά-- θα παραμείνει μια κίνηση εντυπωσιασμού.

Να αποδεχτούμε την υπαγωγή της επιστημονικής έρευνας στην ευθύνη του υπουργείου Παιδείας (και αυτή δική μας πρόταση ήταν), αλλά να αντιπαρατεθούμε εκθέτοντας τις προτάσεις μας για την πολιτική που θα πρέπει να ακολουθηθεί στον τομέα αυτό. Να δεχτούμε την κίνηση με τα υβριδικά κρατικά αυτοκίνητα (αντί να την απαξιώνουμε μίζερα), αλλά να τν χρησιμοποιήσουμε για να τονίσουμε πως αν δεν δοθούν κίνητρα για να αλλάξουν όλοι τα ΙΧ τους με υβριδικά κι αν δεν ακολουθηθεί μια πολιτική ενίσχυσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, τότε είναι σταγόνα στον ωκεανό.

Τέλος, υπάρχουν τα ζητήματα στα οποία και πάλι συμφωνούμε με τις αρχικές εξαγγελίες, αλλά θα «σηκώσουν» ισχυρή δεξιά, πολιτική και κοινωνική, αντιπολίτευση. Το ΠΑΣΟΚ έχει εξαγγείλει δικαίωμα ψήφου στους μετανάστες, χορήγηση υπηκοότητας στους δεύτερης γενιάς, ενώ συζητάει την κατάργηση κάθε θρησκευτικής ορκωμοσίας και την απομάκρυνση θρησκευτικών συμβόλων από τις δημόσιες υπηρεσίες. Εδώ θα «σφυρίξουμε αδιάφορα» ή θα γίνουμε μια ισχυρή αριστερή αντιπολίτευση που θα πιέσει ακόμη περισσότερο το ΠΑΣΟΚ, θα προκαλέσει γεγονότα σε πανελλαδικό και τοπικό επίπεδο, αναδεικνύοντας ένα κοινωνικό προοδευτικό ρεύμα που θα υποστηρίζει αυτές τις αλλαγές και θα επιβάλει στον Παπανδρέου να μην κάνει πίσω; Και ειδικά στα ζητήματα των μεταναστών, ξέρουμε πως παίζονται ανθρώπινες ζωές…

Με λίγα λόγια, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε το ΠΑΣΟΚ ως μεγεθυντικό φακό για να προβάλουμε τις δικές μας θέσεις. Δεν χρειάζεται να σπεύσουμε να απογοητεύσουμε τον κόσμο, θα το κάνει το ΠΑΣΟΚ από μόνο του. Θα πρέπει όμως, όταν το συμβεί αυτό, να έχουμε οικοδομήσει τέτοιες σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πολίτες ώστε να μας ακολουθήσουν στον αγωνιστικό και προγραμματικό δρόμο που θα τους προτείνουμε. Το ευτύχημα είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη ακολουθεί μία τέτοια τακτική. Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή, κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων, αποτυπώνει, νομίζω, με τον καλύτερο τρόπο την προτεινόμενη εδώ αντιπολιτευτική μέθοδο.