Η ΜΑΤΙΑ ΑΠΟ ΕΞΩ

http://www.neolaiasyn.gr/enedra.php?id=465

Για την ΕΝΕΔΡΑ, αφιέρωμα στον Δεκέμβρη του 2008.
Φεβρουάριος 2009.


Οι ξένες εφημερίδες τις πρώτες μέρες των γεγονότων υιοθετούν την εκδοχή της αστυνομίας για τη δολοφονία και περιορίζονται στην περιγραφή των επεισοδίων. «Το θύμα σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να ρίξει κοκτέιλ μολότωφ» γράφει η Le Monde. Το BBC αναφέρει πως «οι αστυνομικοί περικυκλώθηκαν και δέχτηκαν επίθεση». Η Independent αναγνωρίζει τις συγκρούσεις ως στρεφόμενες κατά κύριο λόγο απέναντι στην αστυνομία.

Όταν οι συγκρούσεις εντείνονται παρά το πέρασμα των ημερών, τα μηνύματα που φτάνουν έξω από τη χώρα δείχνουν πως υπάρχει ένα κοινωνικό υπόβαθρό στην κρίση. Οι εφημερίδες οδηγούν πιο διεισδυτικά τη ματιά τους στις κοινωνικές διεργασίες που οδήγησαν στην έκρηξη. Εντοπίζουν έτσι αυτά που όλοι ξέρουμε, την ανικανότητα της κυβέρνησης και την διαρκή παθογένεια της διαφθοράς. «Η Νέα Δημοκρατία έδωσε μεγάλες υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις όμως το μόνο που είδαν οι ψηφοφόροι ήταν διαδοχικά σκάνδαλα με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ να σπαταλούνται. Είναι μία κυβέρνηση που δεν προστατεύει, εξυπηρετεί ούτε σέβεται τους πολίτες. Είναι μία κυβέρνηση που ενδιαφέρεται μόνο για το δικό της συμφέρον» γράφει η αγγλική Guardian σε άρθρο με τίτλο «Συντρίμμια η αθηναϊκή δημοκρατία». Σοκαρισμένοι φαίνονται πολλοί συντάκτες από την οικογενειοκρατία της ελληνικής πολιτικής ζωής. «Είναι οι μεγάλες οικογένειες, τα μεγάλα τζάκια, Καραμανλής, Μητσοτάκης, Παπανδρέου που επί δεκαετίες επωφελούνται από το σύστημα αυτό», γράφει η Le Mond. «Τα τελευταία 50 χρόνια η Ελλάδα κυβερνήθηκε από δύο οικογένειες επί 27 χρόνια» επισημαίνει η ολλανδική NRC Next.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι περισσότερες εφημερίδες επιμένουν στην εξέταση της βίας όχι ως πρόβλημα καθεαυτό αλλά μάλλον ως σύμπτωμα ενός προβλήματος που αξίζει να διερευνηθεί. Χαρακτηριστικά η Guardian γράφει πως «το επίπεδο της βίας υποδηλώνει ότι κάτι πάει στραβά στην Ελλάδα, κάτι πολύ περισσότερο από τις παραδοσιακά δύσκολες σχέσεις της νεολαίας με την αστυνομία σε οποιαδήποτε χώρα». H γερμανική Tagesspiegel γράφει πως «οι αιτίες αυτής της έκρηξης είναι σαφέστατα πολιτικές: εστιάζονται στην από δεκαετίες εγκατάλειψη της παιδείας, στα κοινωνικοπολιτικά ελλείμματα και στην υψηλή ανεργία των νέων». Ιδιαίτερα οι γερμανικές εφημερίδες καταφέρνουν να διακρίνουν με μεγάλη ευκρίνεια τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της εξέγερσης. «Στις ελληνικές πόλεις δεν ξεσπάει η οργή των παραδοσιακά μη προνομιούχων, των παιδιών των μεταναστών. Εξεγείρονται τα παιδιά της μεσαίας τάξης. Είναι οι γιοι και οι κόρες γιατρών, δασκάλων, καθηγητών και γραφειοκρατών» γράφει η Suddeutsche Zeitung. Η Die Zeit προσθέτει πως «πολλοί από τους Έλληνες που βρίσκονται τώρα στο δρόμο απέκτησαν το πολυπόθητο πτυχίο τους με φροντιστήρια που πληρώθηκαν ακριβά. Απέκτησαν μάστερ στην Αγγλία, ξέρουν δυο με τρεις ξένες γλώσσες και πέντε διαφορετικά προγράμματα στο κομπιούτερ. Έφτασαν στα 35 τους και ζουν ακόμη στο πατρικό τους σπίτι, δεν βρίσκουν δουλειά κι αν βρουν δεν μπορούν να ζήσουν από αυτή». Στο ίδιο πλαίσιο η Tageszeitung επισημαίνει την κρίση του εκπαιδευτικού συστήματος λέγοντας πως η κυβέρνησης «θέλει να απαντήσει σε αυτήν την κρίση με “μεταρρυθμίσεις”, που δεν θα φέρουν κανένα όφελος στην πλειοψηφία των φοιτητών. Με την αδειοδότηση ιδιωτικών πανεπιστημίων η κυβέρνηση θέλει να πιέσει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα να γίνει πιο ανταγωνιστικό. Το αποτέλεσμα θα είναι διακρίσεις στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τη νεολαία. Τα πτυχία των δημόσιων πανεπιστημίων θα απαξιωθούν περισσότερο». Στο παράλογο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια εστιάζει την κριτική της η Le Monde. «Ένας νεαρός Αθηναίος που ελπίζει να σπουδάσει Ιατρική μπορεί να βρεθεί να σπουδάζει θεολογία στη Ρόδο».

Η εξέγερση αντιμετωπίζεται και ως πιθανή πρόγευση αντίστοιχων γεγονότων σε άλλες χώρες. Το γαλλικό περιοδικό Nouvel Observateur φιλοξενεί άρθρο με τον τίτλο «Πρόδρομο κίνημα;» όπου ο συντάκτης αντιμετωπίζοντας την ευρεία λαϊκή συμμετοχή στην εξέγερση («χθες παρατηρούσαμε την παρουσία ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, εργατών στην πλειοψηφία τους») αναγνωρίζει τα κοινωνικά της αίτια και δηλώνει πως «μένει να δούμε αν αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα συνιστά πρόδρομο φαινόμενο εφόσον, ακόμη και στο Προεδρικό Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων εκφράζονται όλο και περισσότεροι φόβοι για “σειρά κοινωνικών συγκρούσεων”».

Από τα όσα παραθέσαμε φαίνεται πως οι κοινωνικές αιτίες της βίας είναι αρκετά προφανείς ώστε να τις βλέπουν έξω από τη χώρα ακόμη κι αν λόγω ηθελημένης πολιτικής τύφλωσης η πολιτική και δημοσιογραφικά ελίτ της Ελλάδας αρνείται να δει αυτό που είναι δίπλα της. Επίσης, πως αυτά που πραγματικά δυσφημούν την Ελλάδα στο εξωτερικό δεν είναι ούτε η βία ούτε τα… πανό στην Ακρόπολη(!) αλλά οι κοινωνικές συνθήκες που αποκαλύπτονται από αυτά. Για το τέλος παραθέτουμε - ασχολίαστη - τη φράση του Γερμανού κοινωνιολόγου Johanes Becker, όπως γράφτηκε στην Deutsche Welle. «Στη Γερμανία έχουμε 7 εκατομμύρια ανέργους και ανθρώπους που δεν έχουν λεφτά για να ζήσουν. Δεν λένε όμως ότι κάτι δεν πάει καλά με το κράτος, αλλά διερωτώνται τι λάθος έκαναν οι ίδιοι. Θέτουν ερωτήματα όπως, “μήπως δεν σπούδασα;”, “επέλεξα λάθος δρόμο”, “μήπως παντρεύτηκα νωρίς;” Η εξατομίκευση της ενοχής διασφαλίζει την ηρεμία και την τάξη στη Γερμανία».