Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική

http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=415082

30/10/2008


Μέσα στον ορυμαγδό των εσωτερικών και διεθνών γεγονότων, από το Βατοπέδι στην Lehman Brothers και από εκεί ξανά στον Ρουσόπουλο, δεν έμεινε πολιτικός και δημοσιογραφικός χώρος και χρόνος για να αξιολογηθεί μία διάσταση των συνεπειών όλης αυτής της σκανδαλώδους περιόδου, που μοιάζει να επηρεάζει κομβικά το πολιτικό σύστημα.
Η εκδήλωση των σκανδάλων και η συνακόλουθη πτώση των δημοσκοπικών ποσοστών της Ν.Δ. προσέφερε σε πολλά μέλη της κυβερνώσας παράταξης το περιθώριο της κριτικής -δημόσιας ή κρυφής. Η επιλογή του πρωθυπουργού για την αντιμετώπιση της κατάστασης ήταν η αναμενόμενη. Προσπάθησε να κρύψει τα πολιτικά σκουπίδια κάτω από το επικοινωνιακό χαλί απαγορεύοντας στους βουλευτές τού κόμματός του όχι απλώς την καταψήφιση νομοσχεδίου αλλά ακόμη και τη δημόσια κριτική («εσωστρέφεια» έχει -καθόλου αθώα- βαφτιστεί εσχάτως) επί ποινής διαγραφής από την Κοινοβουλευτική Ομάδα. Δεν υποστηρίζει κανένας (τουλάχιστον χωρίς να αστειεύεται!) πως τα κίνητρα των διαφοροποιούμενων βουλευτών της Ν.Δ. είναι ιδεολογικά. Όμως, το αν οι βοναπαρτισμοί είναι θεμιτοί ή επικίνδυνοι για τη δημοκρατία, δεν αξιολογείται κατά περίπτωση αλλά συνολικά και από θέση αρχής.

Την ίδια περίοδο, εκδηλώνεται ο ασφυκτικός κρατικός (ακριβέστερα, κομματικός) εναγκαλισμός της δικαστικής εξουσίας. Όταν πριν από λίγους μήνες η κυβέρνηση αποφάσιζε την κατάργηση της εκλογής του επικεφαλής των εισαγγελέων από τους συναδέλφους του και τον ορισμό του απευθείας από την κυβέρνηση (πρακτική που φαίνεται εξαιρετικά χοντροκομμένη ακόμα και στις ποδοσφαιρικές ομάδες, όπου η διοίκηση ορίζει τους εκπροσώπους των παικτών!), οι όποιες διαμαρτυρίες χάθηκαν και πάλι μέσα στον τοξικό καπνό που ανέδιδαν τα καιόμενα σκουπίδια της επικαιρότητας. Σήμερα φάνηκαν οι συνέπειες και -επί της ουσίας- ο σκοπός αυτής της ενέργειας. Η παραίτηση των εισαγγελέων, που ερευνούσαν την υπόθεση του Βατοπεδίου, λόγω ανάρμοστων παρεμβάσεων στο έργο τους, έθεσε με ένταση το ερώτημα σε σχέση με τα όρια του κυβερνητικού αυταρχισμού και τον βαθμό αντιδημοκρατικής πρακτικής που θα επέτρεπε η Ν.Δ. στον εαυτό της προκειμένου να καλύψει τα σκάνδαλα των στελεχών της. Όπως είπε και ο Αλέξης Τσίπρας, στην πρόσφατη ομιλία του στο Κεντρικό Συμβούλιο της Νεολαίας ΣΥΝ, «ούτε το 1963 δεν είχε τολμήσει η κυβέρνηση να διορίσει εισαγγελέα που να εποπτεύει τον Χρήστο Σαρτζετάκη στην υπόθεση Λαμπράκη».

Αυτός είναι ο δρόμος που επέλεξε η Ν.Δ. προκειμένου να μειώσει το πολιτικό κόστος των τελευταίων αποκαλύψεων. Το δικό της πολιτικό κόστος· το κόστος του πολιτικού προσωπικού της. Στην πραγματικότητα όμως προκάλεσε ένα πολύ μεγαλύτερο συνολικό κόστος δημοκρατικότητας, μια πολιτική ζημιά που δεν έχει ακόμη εκτιμηθεί. Ξέρουμε πως ένα από τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι η διάκριση των εξουσιών. Έτσι συγκροτείται ένα πλέγμα αλληλοελεγχόμενων θεσμών που διασφαλίζει τη στοιχειώδη νομιμότητα και πολιτική διαφάνεια. Ο κ. Καραμανλής όμως κατάφερε να ακυρώσει τη λειτουργία και τη διάκριση αυτών των θεσμών, μέσω της υπαγωγής της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας στην εκτελεστική. Με άλλα λόγια, τις έθεσε στον ξεκάθαρο έλεγχο της κυβέρνησης, δηλαδή της βούλησης του ιδίου και των συνεργατών του. Έχουμε λοιπόν να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση προφανούς εκτροπής, όχι θεσμικής αλλά σίγουρα ουσιαστικής. Αυτοί που εμφανίζουν εαυτούς ως ταγούς της δημοκρατίας, χωρίς να διστάζουν μάλιστα να μας κάνουν και τα σχετικά «μαθήματα» (δείτε μόνο τις συζητήσεις για τις μαθητικές καταλήψεις και την επίμονη επισήμανση τού πόσο «αντιδημοκρατικές» είναι), είναι πρόθυμοι ανά πάσα στιγμή να κάνουν σκόντο στην έκφραση των δημοκρατικών τους φρονημάτων, να πάνε οι ίδιοι τα πράγματα πολύ πιο πίσω από τα όρια και αυτής ακόμη της αστικής δημοκρατίας. Είναι άλλωστε οι ίδιοι που μιλάνε για «διασταλτική ερμηνεία του Συντάγματος», που υποστηρίζουν το δημοκρατικό δικαίωμα των τραπεζών στο ξεπούλημα των περιουσιών των δανειοληπτών.
Η κρίση που βιώνουμε δεν περιορίζεται (πώς θα μπορούσε, άλλωστε;) στο οικονομικό πεδίο. Συνιστά και κρίση πολιτική, κρίση θωράκισης της δημοκρατίας. Μπορεί να πέρασε στα «ψιλά» της δημοσιογραφικής κριτικής αλλά αποτελεί την ύστατη συνέπεια της αδυναμίας μίας κυβέρνησης να ισορροπήσει ανάμεσα στις εντεινόμενες κοινωνικές διεκδικήσεις και στην απροσχημάτιστο πλουτισμό των στελεχών της. Αυτή η αδυναμία γεννά τους βοναπαρτισμούς του Καραμανλή. Άραγε, το Βατερλό είναι κοντά;