Ζήσε Μαη μου…!

http://www.neolaiasyn.gr/enedra.php?id=312

Editorial για το τεύχος 38 της ΕΝΕΔΡΑΣ, αφιέρωμα στον Μάη του '68.
Ιούνιος 2008

Ασχολούμαστε με τον Μάη του ʼ68. Γιατί; Σίγουρα όχι επειδή έχουμε κάποιο φετιχισμό με τις στρογγυλές επετείους του δεκαδικού συστήματος (βλέπε, «40 χρόνια από τον Μάη», κλπ). Σίγουρα όχι επειδή θέλουμε να βγάλουμε παλιά τρόπαια από τα μπαούλα της ιστορίας για να τα γυαλίσουμε και να τα ξαναβάλουμε στις προθήκες του μουσείου της αριστεράς. Αλλά τότε, γιατί; Γιατί ειδικά φέτος;

Η συμπλήρωση 40 χρόνων από τον Μάη του ʼ68 και το άνοιγμα της σχετικής συζήτησης μας δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε και να πούμε κανα-δυο πράγματα. Τι ήταν τελικά ο Μάης; Και τι ήταν το 1968; Ήταν μόνο η Γαλλία; Ο Γαλλικός Μάης μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο; Τον άλλαξε ή ηττήθηκε; Τι μένει σήμερα από τον Μάη, από το 1968, από εκείνα τα χρόνια που ο κόσμος φαινόταν πως θα αναποδογύριζε; Ίσως τα ερωτήματα τελικά να είναι περισσότερα από τις απαντήσεις.

Το σίγουρο είναι πως συνολικά το 1968 δεν ήταν απλώς μία εξέγερση που χάθηκε. Τα αποτυπώματά της πάνω στις παγκόσμιες κοινωνικές διεργασίες είναι ορατά ακόμη και σήμερα. Ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα δεν είναι παιδί του Γαλλικού Μάη; Πως μπορούμε να πούμε ότι τα σύγχρονα αντιπολεμικά κινήματα δεν έχουν αναφορά στο κίνημα εναντίον της επέμβασης στο Βιετνάμ; Ποιος θα υποστηρίξει πως οι εξελίξεις στη Λατινική Αμερική δεν έχουν ρίζες στον αντιαποικιακό αγώνα και τα γεγονότα που σημάδεψαν εκείνα τα χρόνια τη Λατινική Αμερική και τον αναπτυσσόμενο κόσμο, με προεξάρχουσα τη δολοφονία του Che Guevara το 1967; Αλλά ακόμη και στο πεδίο των λεγόμενων «δευτερευουσών αντιθέσεων», οι σχέσεις των φύλλων και των γενεών μετά τον Μάη και τη δεκαετία του 1960 δεν είναι πια η ίδια. Και εδώ αξίζει να αναρωτηθούμε: Ο Μάης «ράγισε» την πατριαρχεία, άλλαξε ριζικά τις σχέσεις των δύο φύλων. Η ανισότιμη σχέση ανδρών-γυναικών δεν είναι απλώς ένα στοιχείο του καπιταλισμού αλλά ένα στοιχείο κοινό σε όλα τα προηγούμενα στάδια της κοινωνικής εξέλιξης. Πόσο σοβαρή είναι επομένως η άποψη που απαξιώνει τον Μάη με το επιχείρημα πως «ακόμα και αυτές τις νίκες το σύστημα βρήκε τελικά τρόπο να τις αφομοιώσει»; Και κατά πόσο, τελικά, αυτές οι δευτερεύουσες αντιθέσεις είναι πράγματι «δευτερεύουσες»;

Ολόκληρο το 1968, μαζί και ο Μάης, ήταν μία αλυσίδα από εξεγερτικά ξεσπάσματα. Δεν επικράτησαν πλήρως, αλλά τα ίχνη τους δεν εξαφανίστηκαν από τον ιστορικό χρόνο. Και επειδή οι κοινωνικές συγκρούσεις δεν είναι ποδοσφαιρικός αγώνας για να τις αξιολογούμε μόνο με απόλυτους όρους «νίκης-ήττας», πως μπορεί να απαξιωθεί μία εξέγερση που οδήγησε, όπως λέει ο Καστοριάδης, «στην αλλαγή της τάσης των νέων στις προσωπικές τους σχέσεις και στις σχέσεις των δύο φύλλων (…) στη βαθύτερη αλλαγή στην αντιμετώπιση του καθενός από τον άλλο: τον αλληλοσεβασμό, τη μεγαλύτερη αμοιβαία ανεξαρτησία, την αναγνώριση των ίδιων δικαιωμάτων στον καθένα, το ξεπέρασμα της στενά ερωτικής σχέσης, όπως ήταν καθιερωμένη». Όμως, ο Μάης δεν ήταν μόνο η φοιτητική εξέγερση με τις συζητήσεις στα πανεπιστήμια, στα λύκεια, στο θέατρο του Οντεόν και στους χώρους εργασίας. Δεν ήταν μόνο η αμφισβήτηση της κοινωνίας της κατανάλωσης, των σχέσεων των φύλων, της οικογένειας, του σχολείου, των ιεραρχιών και της εξουσίας. Δεν ήταν μόνο η «φαντασία στην εξουσία» και οι συγκρούσεις με την αστυνομία. Ήταν η γενική απεργία των 9 εκατομμυρίων που απλώθηκε σε όλη τη Γαλλία. Ήταν η συνάντηση των μαθητών, των φοιτητών, των διανοουμένων και των καλλιτεχνών με τους εργάτες, τους αγρότες και τους άλλους εργαζομένους. Και αν ο Μάης δεν οδήγησε στη «λαϊκή εξουσία» στη Γαλλία, θα δούμε και τις ευθύνες των φορέων της αντίληψης πως τα κινήματα οφείλουν να «καθοδηγούνται» από κάποιο «πρωτοπόρο» κόμμα που θα τα ελέγχει και θα τα χρησιμοποιεί για την οργανωτική του οικοδόμηση. Και τελικά θα τα οδηγεί στην αδράνεια, λέμε εμείς. Άλλωστε, σε σύγκρουση με τέτοιες λογικές ήταν που καταφέραμε να συγκροτήσουμε το μεγάλο φοιτητικό κίνημα του 2006-2007, κόντρα σε τέτοιες πολιτικές επιλογές περπατάμε στους δρόμους τους Σιάτλ, της Πράγας, της Γένοβα, της Αθήνας και όπου αλλού δρα το κίνημα εναντίον της παγκοσμιοποίησης.

Επιλέξαμε να μιλήσουμε για το 1968 και για τον Μάη διότι ως Νεολαία Συνασπισμού θεωρούμε πως έχουμε αντλήσει από την απελευθερωτική κουλτούρα αυτών των εξεγέρσεων πάρα πολλά από αυτά που μας συγκροτούν ως συλλογικό πολιτικό υποκείμενο. Γιατί το σύνθημα του Che «Να είμαστε ρεαλιστές, να ζητάμε το αδύνατο» που στιγμάτισε το Γαλλικό Μάη υπάρχει γραμμένο και στις δικές μας σημαίες. Γιατί μέσα από τα κινήματα, μέσα από τις στιγμές εκείνες της συλλογικής απελευθέρωσης, μέσα από αυτές τις ώρες που συγκρουσιακά μετασχηματίζουμε τον εαυτό μας και την κοινωνία και δείχνουμε πως «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», μέσα από αυτές μεγάλες και μικρές νίκες, από τις απογοητεύσεις και την ενδοσκόπηση, από τον θρίαμβο της φαντασίας και της αυτονομίας πάνω σε ξύλινες πολιτικές τακτικές είναι που ο Μάης ζει! Όχι ως 2λεπτο αφιέρωμα σε ένα δελτίο ειδήσεων, αλλά ως ιστορικό οξυγόνο της πολιτικής μας δράσης, όχι ως μία καρικατούρα αλλά ως ένα κομμάτι της μεγάλης ιστορίας της κοινωνικής απελευθέρωσης. Σε αυτή την πολύ όμορφη ιστορία που γράφουμε καθημερινά. Γιατί όπως έλεγαν και στο Μάη…
Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ!